Vegan olma hikayemizi okudunuz mu bilmiyorum ama bizimki tam olarak “Bir belgesel izledim, hayatım değişti” durumuydu. Bizim hayatımız “What the Health” belgeseli ile değişti, size de böyle dedirtecek belgesel önerileri ile geldim bu defa.

Netflix ile birlikte bu belgesellere Türkçe altyazılı olarak erişimimizde oldukça yaygınlaştı. Ama benim seyretmekten cok keyif aldığım aktivizm belgeselleri genelde film festivallerinde veya filmsforaction.org’da. İngilizce alt yazılı olarak izleyebileceğiniz ufuk açıcı belgesellere mutlaka göz atın derim.

Aşağıda bahsettiğim tüm belgeselleri filmsforaction.org’dan veya kendi sitelerinden İngilizce alt yazılı olarak izleyebilirsiniz. Bazılarına ise Netflix ve Youtube’dan Türkçe alt yazılı olarak ulaşabilirsiniz.

Bizim hayatımızı değiştiren ve bizde farklı yeri olan belgeselle başlayalım öyleyse.

What the Health

Et ve süt ürünleri tüketiminin sağlık üzerindeki etkisini inceleyen belgesel bitki bazlı beslenmenin savunulduğu, işlenmiş kırmızı etin insanlara, hayvanlara, yaşam alanlarına ve doğaya zararları, beyaz et sanayisinin “hız” temeline inşa edilmiş olması gibi konuları işliyor. Büyüyüp yozlaşmış tüm endüstri unsurlarını eleştiren belgesel, sağlık derneklerinin de bağış alma adına nelere “evet” dediğini gözler önüne seriyor. Kapitalizmin sağlık ve yemek konusuna dolaylı/doğrudan nasıl dahil olduğunu merak ediyorsanız göz atmanızı tavsiye ederim.

Zeitgeist Serisi

Hala favori belgesellerimden, özellikle serinin ikinci filmi Adendum’u ara ara açıp izlerim. Tüm seri belki de hiç eskimeyecek bir kaynak bence.

Zeitgeist belgesel serisi günümüz sosyoekonomik paradigmalarının temelinde yatan para ve bankacılık sisteminin nasıl olup da tüm insanlığı yönettiğini anlatıyor. Toplumların geleneksel düşünce biçimlerinden kaynaklanan tüketime duyduğu arzunun nasıl bir yıkıma götüreceğini göstermeye çalışan bu belgesel aynı zamanda doğal kaynakların sürdürülebilir bir biçimde kullanılmasıyla farklı bir dünya yaratılabileceği fikrini de sunmakta.

Serinin tüm filmlerini Türkçe dublaj veya altyazılı olarak Youtube’da izlenebilir.

Earthlings

2005 yapımı belgesel gizli kameralarla hayvanların ne şartlar altında kesilerek tabaklara geldiğini, bunun insan ve çevre sağlığına olan etkisini inceliyor. Günlük hayatımızda fark etmeden dahil olduğumuz vahşeti hatırlatıp yüzümüze çarpıyor.

Bu belgeselin özellikle gizli kamera ile çekilen parçaları kısa videolar olarak çokça dolaşıyor sosyal medyada, rast gelmiş olma ihtimaliniz yüksek.

Avustralyalı Earthlings olarak isimlendirilen “Lucent” isimli benzer yapımda da Avustralya’nın domuz yetiştiriciliği endüstrisinin karanlık tarafı, gizli kameralar ile alınmış görüntülerle gözler önüne seriliyor. Lucent de endüstri tarafından standart uygulama olarak kabul edilen günlük zulmü vurgulayan uzun metrajlı bir belgesel.

Dominion

Endüstriyel hayvancılığın vahşetini gözler önüne seren bir başka belgesel; Dominion. Neredeyse tüm aktivist belgesel ve kitapta yer alan “hayvanların çığlığı hariç her şeyinden faydalanmak” sözünü iliklerinize kadar hissettiren bir film. Sektöre ait kötü görüntüler, işkenceler ve hasta hayvanların görüntüleri dronelar yardımı ile gizlice kaydedilmiş. Belgeseli izlemek ücretli, bir miktar daha ödeyerek belgeseli satın alabilirsiniz.

The True Cost

Bu tip tekstil ve modanın arka planını gösteren filmleri çok seviyorum. Günümüz sosyal medya çağında kimleri takip edip kimlerin peşini bırakmalıyız konusunda çok öğretici oluyor. Markaların neden çevreci hareketlere öncülük ettikleri ve eko-moda ve “yeşil tekstil” konuları ile bakış açımızı değiştiriyor.

Belgesel moda dünyasının çevre ve insan haklarıyla çelişkini irdeliyor. Tekstil endüstrisinin Kamboçya, Hindistan ve Bangladeş gibi ülkeler üzerindeki olumsuz etkisine, doğaya verilen geri dönülemez zararlara ve işçilerin haklarının gasp edilmesine değiniyor.

An Inconvenient Truth – An Inconvenient Sequel

Uzun yıllardır iklim değişikliği konusunda mücadele veren Al Gore’un ödüllü filmi ve devam filmi. Belgeseller küresel ısınmanın kanıtlanmadığını veya ısınmanın önemsiz olacağını söyleyen eleştirmenleri çürütmeyi amaçlıyor. Ayrıca, küresel ısınmaya karşı daha savunmasız olan hayvanların başına neler gelebileceğine dair çeşitli kısa animasyonlar ve öngörüler de içeriyor.

Sürdürülebilir Yaşam Filmleri

Benimde son yıllarda keşfettiğim Sürdürülebilir Yaşam, düzenledikleri ücretsiz film etkinlikleri ile çevre aktivizmi ile insanları tanıştırıyor -kendileri bu şekilde tanımlar mı bilmiyorum ama- 🙂 Festivaller sonrasında yıl içinde yaptıkları çeşitli etkinliklerle ve kendi sitelerinde yayınladıkları filmleri daha çok kişiye ulaştırmayı hedefliyorlar. Netflix veya benzer mecralarda bulunmayan belgesel ve tamamen ücretsiz belgesel etkinlikleri için kendilerini takip etmenizi öneririm.

Bildiğimiz Dünyanın Sonu

Teyit.org’un beş bölümlük iklim değişikliği serisi; Bildiğimiz Dünyanın Sonu da giriş seviyesindeki bazı soruları cevaplayacak nitelikte güzel bir yapım. Seride gazeteci Doğu Eroğlu ile birlikte gezegeni ve bütün insanlığı tehdit eden, buna rağmen çoğumuzun hakkında pek az şey bildiği iklim değişikliği konusu enine boyuna, herkesin anlayabileceği dilde incelenmiş.

Seaspiracy

2021’de çıkan belgesel endüstriyel balık avcılığı konusuna eğiliyor. Modern kölelik suçlamalarından iklim krizini hızlandırma riskine kadar deniz ürünlerinin gerçek maliyeti hakkında eleştirel bir tartışma başlattı.

Global Citizen takip edenleriniz var mı bilmiyorum ama belgeselde sözü edilen araştırma ve istatistiksel tespitlerin doğruluk paylarını incelediler geçenlerde. Okumak isteyenler için link ekledim. Ayrıca evet neden “Conspirasea” değil? 😀

Siz de listeye katkı yapmak isterseniz yorumlara yazmaktan çekinmeyin.

İyi seyirler.